Urodzony na Litwie Andrzej Rudomina, to jeden z czterech polskich misjonarzy działających w Chinach za dynastii Ming. Nazywano go Lu Ngan To (盧安德) oraz Pan Shi (磐石). W języku chińskim napisał „Osiemnaście obrazów serca” oraz „Dziesięć obrazów człowieka pracowitego i leniwca”. Wraz z „Konfucjuszem Zachodu” jezuitą Giulio Alenim i konwertytą Li Jiu Biao (李九标) spisał „Odpowiedzi na różne pytania”, wydane w 1630 r. w Fuzhou (Fukien). Tam zmarł 5 września 1631 r. Został pochowany na cmentarzu misyjnym w małej kapliczce. Jego biografię „O pobożnym pożyciu W. X. Andrzeja Rudominy Soc. Iesu", wydano w Wilnie w 1652 roku. Chińczycy uważali go za świętego, uwielbiali za hojność i ofiarność. W 1900 r. na ręce Papieża Leona XIII złożono prośbę o jego beatyfikację. Foto: KLAU2018


W latach 1922-1940 w mandżurskim Harbinie (哈爾濱) ukazywał się „Tygodnik Polski”, który wraz z „Listami Polskimi z Dalekiego Wschodu” i „Polskim Kurierem Wieczornym Dalekiego Wschodu” stanowił cenne źródło informacji dla kilkutysięcznej społeczności polskiej osiedlonej w prowincji Heilongjiang (黑龍江). W latach 1925-1926 „Tygodnik Polski” zawierał dodatek „Daleki Wschód”, a w 1930 roku także „Biuletyn Polskiego Koła Akademickiego Badania Chin”. Dwa lata później powstały dodatki „Czuj duch” (1932-1939) i „Akademia Polski w Chinach” (1932-1933). Publikacja została zawieszona w 1940 roku przez władze Mandżukuo (滿洲國), które zdecydowały się ograniczyć działalność harbińskiej Polonii biorącej udział w budowie Kolei Wschodniochińskiej.


George Cheung King Kong (張敬網) pracował jako nauczyciel w Wellington College w Hong Kong'u gdzie po lekcjach nauczał Yip Man Wing Chun (Ving Tsun). Jego małżonka Lee Kui On (李居安) była sławną gwiazdą filmową. W latach 1954-1971 zagrała w 31 produkcjach kina akcji i chińskich sztuk walki. Młodszy brat William Cheung (Cheung Cheuk Hing) wielokrotnie nauczał w Polsce Wing Chun. W programie nauczania George'a Cheung'a oprócz trzech klasycznych form bokserskich Siu Lim Tao, Chum Kiu i Biu Jee, drewnianego manekina, długiej tyczki i noży motylkowych znajduje się też rattanowa obręcz Juk Wan, rzadko spotykana w innych szkołach linii Yip Man. George Cheung zmarł w 1976 r. Jego przekaz jest obecnie kontynuowany przez sifu Teddy Lai Chun Wah (黎振華 師傅).


W XVII wieku polski szlachcic z Żytomierza, Nicefor Czernichowski herbu Jaksa, dokonał linczu na wojewodzie ilimskim, czym rozgniewał cara. Przez Tajgę udał się na Daleki Wschód, gdzie osiadł w Twierdzy Ałbazin „Aer Ba Jin” (阿尔巴津) niedaleko Chin. Tam założył własne państwo Jaxa „Yake Sa” (雅克萨), które działało w latach 1665-1685. Wchłonął ludy mongolskie, które za ochronę płaciły mu daninę. Władze Qing korespondowały z nim w języku polskim. Gościł u siebie dyplomatów z Francji i Niderlandów. W 1670 r. Chiny najechały ten rejon, ale atak został odparty i Nicefor Czernichowski zwrócił się w stronę Rosji. Pięć lat później zmarł. Chińczycy nazwali go „Mądrym Chanem”. W 1689 r. Rosja podpisała niekorzystny Traktat Nerczyński, na mocy którego ziemie Jaxy otrzymał Pekin. Foto: Enkhtamir


Minęło 70 lat od kiedy uczniowie GM Yip Man'a stworzyli projekt Bei Mo (比武), walk na dachach budynków Hong Kong'u. Były to konfrontacje nielegalne z prawnego punktu widzenia, bez zgody i kontroli władz miasta. Rywalizacja opierała się na kilku rundach z udziałem sędziego, ale bez ochraniaczy ciała. Pole walki z uwagi na charakterystykę miejsca było niebezpieczne. Przeszkody konstrukcyjne dachów miały wpływ na wynik, ponieważ niejednokrotnie powodowały potknięcia i utratę równowagi. Z lat 50/60 XX wieku zachowały się nagrania, które uświadamiają jak surową metodą rozsławiano "Boks Pięknej Wiosny" i powiększano jego reputację w środowisku. Pojedynki kształtowały silne charaktery i odwagę bokserów. Pozwalały na doskonalenie skuteczności Ving Tsun. Foto: Iván Tamás