Japońskie słowo „Torii” (鳥居) oznacza symboliczną czerwoną bramę bez drzwi i wrót, zwieńczoną czarnym górnym nadprożem zwanym „kasaga” (春日). Stanowi ono grzędę dla ptaków uważanych za posłańców bogów, które posiadają związki z osobami zmarłymi. Jej przekroczenie prowadzi do świata mitologii, wierzeń i tradycji religijnych Shinto. To w zasadzie mistyczne przejście ze świata fizycznego, skończonego, zakreślonego śmiercią istot żywych, do świata nieskończonego wiecznie żywych bogów „kami”. Jedne z najstarszych informacji na temat „Torii” jako konstrukcji architektonicznych z funkcją przejścia do miejsca świętego i uduchowionego pochodzą z X wieku. Dawniej bramy tego typu stawiane były również przed obiektami buddyjskimi. Foto: Cegoh
Łódź „Czystości i Pokoju” Qingyan Fang (清晏肪) jako dowód rozrzutności ostatniej cesarzowej Ci Xi (1835-1908) została odbudowana po tym, jak w 1888 roku sprzeniewierzyła środki przyrzeczone na unowocześnienie sił zbrojnych marynarki wojennej dynastii Qing. Wei Zheng, kanclerz dynastii Tang powiedział kiedyś cesarzowi Taizong, że „wody, które unoszą łódź, mogą ją również wywrócić”, co miało znaczyć, że naród może wspierać cesarza, ale może też go obalić. Te prorocze słowa odbiły się na rządach Ci Xi. W 1900 roku poparła Powstanie Bokserów, ale gdy wojska cudzoziemskie weszły do Pekinu uciekła z dworem do Xi’an i pod ich presją zdradziła powstańców wystąpując przeciwko bokserom. W 1911 roku dynastia Qing upadła w wyniku kolejnej Rewolucji Xinhai. Foto: Jason Hu
Nazwa „Indochiny” pojawiła się w XIX wieku w kręgu europejskich kolonialistów, którzy zauważyli istotny wpływ kultury chińskiej i hinduskiej na rdzenną kulturę ludów Azji Południowo-Wschodniej. Jej źródła tkwią w wypowiedziach duńsko-francuskiego geografa i dziennikarza Conrad'a Malte Brun'a (1775-1826), oraz szkockiego językoznawcy John'a Caspar'a Leyden'a (1775-1811), który po raz pierwszy użył tej nazwy w 1808 r. Pierwotnie obejmowały Wietnam, Laos, Kambodżę, Mjanmę, Tajlandię i część Półwyspu Malajskiego. Późniejszy konflikt zmienił to określenie na „Indochiny Francuskie” i ograniczył strefę wpływów do Wietnamu, Laosu i Kambodży. Skądinąd wiemy, że niektóre epizody dotyczące historii Wing Chun (Ving Tsun) kungfu wydarzyły się w Indochinach. Foto: Quang Nguyen Vinh
Trójoki Huaguang będący taoistycznym i ludowym „Bogiem Ognia”, nazywany przez swoich wyznawców „Wielkim Cesarzem Huaguang” (华光大帝), to patron środowiska Opery Kantońskiej. Jego zwolennicy, aktorzy i śpiewacy od stuleci wznoszą modły i prośby o błogosławieństwo oraz udane występy. Czują się z nim mentalnie i duchowo związani, dlatego jego posążki w Guangdong można zauważyć w szkołach Wing Chun i Weng Chun, wywodzących się z Czerwonych Dżonek. Już za dynastii Ming (1368-1644) wzniesiono dwie tradycyjne sale jemu dedykowane w Foshan i Guangzhou, zwane Qionghua Gong (琼花宫). W 2005 r. Muzeum Opery Kantońskiej wznowiło obchody dnia urodzin Huaguang'a, które według kalendarza lunarnego przypadają na 28 września. Foto: Marek Piwnicki
Śri Lanka Vatara Sutra, zwana po chińsku Sili Leng Jia Jing (斯里楞伽經), zawiera słowa Buddy wygłoszone po tym jak dopłynął na Cejlon. Choć pojawiła się w Chinach już w pierwszym wieku naszej ery, to filarem nauk Ch'an stała się dopiero po tym jak do Klasztoru Shaolin dotarł z nią Bodhidharma (Da Mo). Sutra zawiera wiadomości o trzech stanach Buddy, które objawiają oświecenie. Są to stany wypromieniowania, prawdy i błogości. Bodhidharma przed odejściem w nirvanę przekazał Lanka Vatarę wraz z miską jałmużną swojemu następcy Hui Ke, przez co doprowadziła do przebudzenia mnichów w kolejnych pokoleniach. W Polsce ukazała się w 2009 roku za sprawą kompilacji Dwight'a Goddard'a. Przekładu dokonał Zbigniew Becker. Foto: Kohji Asakawa
